Nguyễn Trung Tuấn [*]
Tại thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh, sự xuất hiện ngày càng nhiều những hoạt động quảng cáo đã mang lại thay đổi cho bộ mặt các đô thị. Tuy nhiên, cho đến thời điểm này, việc quản lý hoạt động quảng cáo vẫn còn nhiều bất cập và là một bài toán khó, đòi hỏi các cơ quan quản lý nhà nước cũng như các nhà quản lý văn hóa phải tìm được các biện pháp nhằm giải quyết những mâu thuẫn, vấn đề nảy sinh trong công tác quản lý.
1. Thực trạng quản lý hoạt động quảng cáo trên địa bàn thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh
Ưu điểm
Trong những năm gần đây, nhờ có sự phối kết hợp giữa chính quyền, các ban ngành, đoàn thể cùng với cộng đồng cư dân trên địa bàn thành phố cho thấy, quản lý hoạt động quảng cáo thương mại ngoài trời đã đạt được một số ưu điểm đáng ghi nhận.
Thành phố Hạ Long đã chỉ đạo thực hiện rất tốt các văn bản quản lý của nhà nước và UBND cũng như Sở VHTTDL. Cụ thể, phòng Văn hóa vàThông tin đã ban hành rất nhiều công văn, văn bản dưới luật nhằm cụ thể hóa các vấn đề liên quan đến hoạt động quảng cáo, bám sát với thực tế của từng địa phương. Các văn bản này một mặt đẩy mạnh công tác quản lý hoạt động quảng cáo thương mại ngoài trời, mặt khác định hướng cho hoạt động này phát triển trong khuôn khổ của pháp luật, đảm bảo an ninh, trật tự và mỹ quan đô thị trên địa bàn thành phố hiện nay. Ngày 22/3/2017,UBND tỉnh Quảng Ninh ra văn bản số 204/TB-UBND thông qua Quy hoạch quảng cáo ngoài trời trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đến năm 2020, định hướng đến năm 2030; là cơ sở để thành phố triển khai tốt công tác quy hoạch, quản lý đô thị, đầu tư cơ sở hạ tầng và xây dựng nhiều khu đô thị mới, giúp phát triển đa dạng hoá các loại hình dịch vụ, trong đó có hoạt động quảng cáo thương mại ngoài trời.
Ngoài việc chỉ đạo thực hiện các văn bản quản lý của Nhà nước,UBND thành phố kết hợp với phòng Văn hóa và Thông tin đã ban hành tổ chức, thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật.... Các văn bản này giúp đẩy lùi tệ nạn quảng cáo rao vặt nói riêng và hoạt động quảng cáo vi phạm nói chung, đồng thời giúp cho các cán bộ trong lĩnh vực quảng cáo quản lý hoạt động này dễ dàng và thuận lợi hơn.
Bên cạnh việc ban hành và chỉ đạo thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật, UBND thành phố còn tham mưu, phối hợp với các sở, ban ngành để cấp phép thực hiện quảng cáo theo quy định. Các ban ngành đoàn thể, cán bộ thành phố đã đoàn kết, phối hợp với nhau có hiệu quả trong việc thực hiện các chương trình về quảng cáo thương mại ngoài trời. Đó là nền tảngđể giải quyết các vấn đề về hoạt động quảng cáo một cách nhanh chóng và có hiệu quả.
Công tác thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm trên địa bàn thành phố trong thời gian qua đã đạt được nhiều kết quả đáng kể. Phòng Văn hoá và Thông tin đã tham mưu cho UBND thành phố xử lý vi phạm hành chính đối với các tổ chức, cá nhân treo băng rôn quảng cáo sai quy định, đồng thời phối hợp tích cực với UBND các phường triển khai thực hiện xử lý các biển hiệu, bảng quảng cáo vi phạm trên địa bàn thành phố. Ngoài ra, công tác đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực quảng cáo và quản lý quảng cáo ngày càng được chú trọng. Phòng Văn hóa và Thông tin đã tham mưu cho UBND thành phố tiến tới hoàn thiện và nâng cao chất lượng cán bộ quản lý.
Đội ngũ cán bộ văn hoá của thành phố có nhiều kinh nghiệm, cách làm sáng tạo trong công tác quản lý hoạt động quảng cáo thương mại ngoài trời, giúp hoạt động này đi vào khuôn khổ, nếp suy nghĩ và hành động củangười dân tạo điều kiện thuận lợi cho công tác quản lý.
Nhận thức của các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ quảng cáo về việc thực hiện các quy định của pháp luật được cải thiện, góp phần tạo nên một môi trường quảng cáo có tính thẩm mỹ, đồng thời hạn chế những vi phạm pháp luật về hoạt động quảng cáo thương mại ngoài trời. Khoa học công nghệ ngày càng phát triển giúp người kinh doanh dịch vụ quảng cáo dễ dàng học hỏi, nắm bắt công nghệ mới để áp dụng, phát triển quảng cáo ngày càng phong phú và đa dạng hơn.
Tồn tại, hạn chế
Bên cạnh những ưu điểm đã đạt được trong công tác quản lý hoạt động quảng cáo thương mại ngoài trời, thành phố còn một số hạn chế, bất cập cần phải nhắc đến như:
Trong công tác xây dựng các kế hoạch, văn bản hướng dẫn thực hiện quy hoạch quảng cáo ngoài trời, các văn bản quy phạm pháp luật còn thiếu đồng bộ, ban hành chậm nên đã ảnh hưởng đến việc quản lý hoạt động quảng cáo thương mại ngoài trời. Hoạt động quảng cáo thường thay đổi linh hoạt hơn những quy định có sẵn trong Luật, những quy định cụ thể chưa bắt nhịp kịp với những biến đổi và diễn biến phức tạp của hoạt động quảng cáo mà Luật Quảng cáo chưa có những điều chỉnh hoặc điều chỉnh chưa cụ thể, chưa có những bổ sung, sửa đổi. Đây là một trong những nguyên nhân gây hạn chế cho việc chỉ đạo các văn bản của nhà nước.
Bên cạnh đó, vẫn còn có những quy định chồng chéo, không thống nhất trong các văn bản Luật mà Chính phủ ban hành, là hệ lụy ảnh hưởng đến công tác ban hành, tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật trên địa bàn thành phố, gây khó khăn trong công tác quản lý cũng như xử lý vi phạm về hoạt động quảng cáo trên địa bàn thành phố.
Ngoài ra, công tác tham mưu, phối hợp giữa các sở, ban ngànhvề cấp giẩy phép thực hiện quảng cáo còn bộc lộ nhiều hạn chế như thủ tục rườm rà, thời gian chờ đợi cấp phép khá lâu gây ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh hoạt động quảng cáo của các doanh nghiệp.
Việc phân cấp trong cấp phép hoạt động quảng cáo còn gây nhiều tranh cãi, công tác quản lý tại các phường còn nhiều buông lỏng và chưa có sự phối hợp chặt chẽ giữa các ngành chức năng nên việc thanh tra, kiểmtra, xử lý vi phạm gặp nhiều khó khăn, hạn chế. Công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát còn chưa sâu sát, mang tính chiếu lệ. Lực lượng thanh tra còn mỏng chưa được bổ sung, tăng cường nhân lực.
Hiện tại, các phường chỉ có một cán bộ chuyên phụ trách văn hóa mặc dù mảng văn hoá rất rộng lớn, bao gồm nhiều nội dung nên khó mà hoàn thành công việc một cách xuất sắc. Chất lượng công tác đào tạo, bồi dưỡng nhân lực về lĩnh vực quảng cáo và quản lý quảng cáo còn nhiều hạn chế như: làm việc không đúng chuyên ngành đào tạo, nội dung đào tạo không phù hợp khiến chất lượng nguồn nhân lực không đáp ứng được yêu cầu công việc nên đơn vị sử dụng lao động phải đào tạo lại; công tác đào tạo, tập huấn bồi dưỡng chất lượng cán bộ còn hạn chế như nặng về hình thức, số lượng, bồi dưỡng, đào tạo cán bộ chưa tốt.
2. Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động quảng cáo trên địa bàn thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh
Để tạo thuận lợi cho công tác quản lý nhà nước về hoạt động quảng cáo, đảm bảo các quy định của Luật Quảng cáo và các văn bản hướng dẫn được thực hiện nghiêm túc; trên cơ sở phát huy những kết quả đã đạt được và khắc phục các hạn chế, góp phần chấn chỉnh, nâng cao hiệu quả hoạt động quảng cáo ngoài trời và đẩy mạnh hơn nữa hiệu quả của công tác quản lý hoạt động quảng cáo ngoài trời, tác giả đề xuất 4 nhóm giải pháp cơ bản, cụ thể như sau:
Thứ nhất, về tuyên truyền giáo dục, nâng cao nhận thức
Tiếp tục tăng cường tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật quảng cáo theo hướng làm thay đổi nhận thức của xã hội về vai trò của quảng cáo.
Cung cấp đầy đủ, có hệ thống thông tin pháp luật quy định về quảng cáo để phục vụ cho công tác phổ biến, giáo dục pháp luật.
Cần quan tâm khai thác có hiệu quả các văn bản pháp luật cập nhật, lưu trữ trên trang thông tin điện tử của Cục Văn hóa cơ sở (trung ương), Sở VHTTDL (địa phương). Xây dựng và đưa vào sử dụng rộng rãi các cơ sở dữ liệu pháp luật điện tử; tiếp tục củng cố và phát triển các hệ thống thông tin pháp luật phù hợp.
Thứ hai, về nguồn lực
Củng cố tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về quảng cáo. Thành phố Hạ Long cần củng cố bộ máy, tổ chức theo hướng tăng cường nhân lực cho bộ phận quản lý nhà nước về quảng cáo, bố trí cán bộ chuyên trách có đủ năng lực, trình độ chuyên môn và phải được thường xuyên cập nhật những thay đổi trong quy định pháp luật về lĩnh vực quản lý.
Tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý và người làm quảng cáo chuyên nghiệp. Thời gian tới cần hoàn thiện và nâng cao chất lượng đào tạo của hệ thống các cơ sở đào tạo, củng cố, tăng cường cơ sở vật chất phục vụ công tác học tập, hình thành cơ sở đào tạo chất lượng cao. Đổi mới chương trình đào tạo, đặc biệt chú trọng tính thực tế trong công tác đào tạo; tăng cường đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên có năng lực và phẩm chất đạo đức đáp ứng được nhiệm vụ đào tạo.
Thứ ba, về cơ chế chính sách
Hoàn thiện hệ thống pháp luật - tạo môi trường thuận lợi để pháp luật đi vào cuộc sống và thực hiện có hiệu quả cơ chế xã hội hóa công tác tuyên truyền, quảng cáo và đảm bảo yếu tố cảnh quan, kiến trúc, văn minh đô thị, trật tự an toàn xã hội. Đồng thời cần có cơ chế quản lý phù hợp nhằm tăng cường tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm về tài chính cho đơn vị sự nghiệp nhà nước.
Bên cạnh đó, tăng cường quản lý nội dung quảng cáo. Ngoài việc quản lý theo quy định chung về vị trí, hình thức, trình tự, thủ tục, công tác quản lý cần quan tâm hướng dẫn, chỉ đạo và quản lý các hành vi cấm trong hoạt động quảng cáo theo quy định tại Điều 7, Điều 8 của Luật Quảng cáo và các quy định cụ thể tại các văn bản hướng dẫn thực hiện Luật Quảng cáo.
Thứ tư, về thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm
Công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm phải được thực hiện nghiêm túc, cương quyết .Cần xây dựng và triển khai quy trình thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm đúng theo quy định của pháp luật. Đối với một số lỗi vi phạm mới phát sinh mà chưa có chế tài xử lý thì cần phải bổ sung kịp thời để áp dụng có hiệu quả trong công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm.
Tăng cường công tác phối hợp trong hoạt động thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm. Xây dựng và nghiêm túc triển khai quy chế phối hợp trong công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm tránh sự chồng chéo, lấn sân nhưng thiếu hiệu quả dẫn đến tình trạng chậm phát hiện vi phạm; thực hiện thanh tra, kiểm tra khi có dư luận phản ánh. Công tác phối hợp trong hoạt động thanh tra phải được thực hiện đồng bộ giữa Thanh tra cấp tỉnh và Thanh tra cấp Bộ; Thanh tra ngành VHTTDL với thanh tra các ngành có liên quan tại địa phương để tổ chức thường xuyên công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động quảng cáo. Đồng thời chú trọng bổ sung nhân lực và cơ sở vật chất, phương tiện cho Thanh tra ngành VHTTDL.
Theo xu thế chung, trong những năm gần đây, hoạt động quảng cáo trên địa bàn thành phố Hạ Long phát triển mạnh mẽ, ngày càng gia tăng về số lượng, đa dạng về loại hình, phương tiện quảng cáo. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích mang lại thì hoạt động quảng cáo cũng còn tồn tại nhiều hạn chế cần phải kịp thời quản lý, điều chỉnh. Việc tìm ra và thực hiện các biện pháp phù hợp sẽ giúp cơ quan quản lý nhà nước có thể quản lý ngành này một cách hiệu quả trong bối cảnh nền kinh tế nước ta, tỉnh Quảng Ninh nói chung và thành phố Hạ Long ngày càng hội nhập sâu rộng với khu vực và thế giới.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Chi hội Quảng cáo Việt Nam tại Quảng Ninh (2015), Báo cáo hoạt động kinh doanh dịch vụ quảng cáo trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh, Quảng Ninh
- Bùi Văn Danh (2005), Nghiên cứu ảnh hưởng của thị hiếu người tiêu dùng trong việc lựa chọn phương thức quảng cáo ở Việt Nam, Luận án Tiến sỹ Kinh tế, Trường Đại học Kinh tế thành phố Hồ Chí Minh.
- Nguyễn Thị Dung (2012), “Thẩm quyền quản lý nhà nước đối với hoạt động quảng cáo, thực trạng và hướng hoàn thiện”, Luật học (số 12), tr.10 - 18.
- Hội đồng nhân dân tỉnh Quảng Ninh (2015), Báo cáo Nghị quyết Đại hội đảng bộ tỉnh Quảng Ninh lần thứ XIII giai đoạn 2010 - 2015, Quảng Ninh.
- Vũ Quỳnh (2006), Quảng cáo và các hình thức quảng cáo hiệu quả nhất,Nxb Lao động Xã hội, Hà Nội.
________________________
[*] Lớp Cao học k5 - Chuyên ngành Quản lí Văn hóa