Đỗ Hương Giang
Khoa Thanh nhạc - Nhạc cụ
Trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hóa đất nước như hiện nay, việc bồi dưỡng lớp thanh niên có đầy đủ phẩm chất và năng lực đóng một vai trò quan trọng. Trong nghị quyết Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ IX, nội dung “xây dựng mẫu hình Thanh niên thời đại mới của tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh” đã cho thấy sự cần thiết của vấn đề này đối với đoàn viên thanh niên nói chung và sinh viên Trường ĐHSP Nghệ Thuật TW nói riêng.
Xây dựng lớp thanh niên thời đại mới giàu lòng yêu nước, có lối sống đẹp và lý tưởng cách mạng.
Bác Hồ lúc sinh thời đã nói: “Dân ta có một tấm lòng nồng nàn yêu nước. Đó là truyền thống quý báu của ta. Từ xưa đến nay, mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng thì tinh thần ấy lại sôi nổi, kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn. Nó lướt qua mọi nguy hiểm khó khăn, nó nhấn chìm tất cả lũ bán nước và lũ cướp nước”.
Phát huy truyền thống yêu nước thương nòi đó, trong hai cuộc kháng chiến chống Thực dân Pháp và Đế quốc Mỹ, lớp lớp thanh niên Việt Nam đã lên đường ra chiến trường, không tiếc máu xương, sẵn sàng bảo vệ Tổ quốc. Truyền thống đó được hun đúc thành chủ nghĩa yêu nước của dân tộc Việt Nam. Trong hoàn cảnh hội nhập quốc tế, đổi mới đất nước về mọi mặt, khoa học kỹ thuật phát triển như vũ bão, thanh niên Việt Nam đang nỗ lực học tập, phấn đấu không ngừng, học hỏi, tiếp thu những thành tựu của khoa học kỹ thuật tiên tiến trên thế giới. Nhiều nghiên cứu khoa học mang tính sáng tạo và ứng dụng thực tiễn cao như Robocon, Giải thưởng sinh viên nghiên cứu khoa học toàn quốc,… (Trường ĐHSP Nghệ thuật TW đã có hai đề tài nghiên cứu khoa học của sinh viên khoa Sư phạm Âm nhạc và Văn hóa – Nghệ thuật đạt giải khuyến khích (năm 2008 và 2009))
Là giảng viên giảng dạy môn thanh nhạc tại Trường ĐHSP Nghệ thuật TW, tôi ý thức phải thường xuyên tuyên truyền, ôn lại lịch sử dân tộc qua những bài hát truyền thống, các ca khúc cách mạng. Dựa vào việc tìm hiểu, nghiên cứu kỹ nội dung, hoàn cảnh sáng tác và phân tích bài cho sinh viên, các em có thể cảm nhận được phần nào những mất mát, hy sinh, xương máu của cha anh, hình thành và bồi đắp cho các em lòng tự hào dân tộc, lòng biết ơn thế hệ trước, từ đó trở thành động lực trong học tập, lao động sinh hoạt và công tác hàng ngày.
Thêm vào đó, thế hệ thanh niên thời đại ngày nay cần luôn chú trọng cả đạo đức và tài năng, đặc biệt phải quan tâm bồi dưỡng lý tưởng cách mạng. Lý tưởng đó thể hiện ở những mặt sau: Lý tưởng chính trị - xã hội (Thể hiện trách nhiệm của bản thân đối với xã hội); Lý tưởng đạo đức (Rèn luyện đạo đức và phẩm chất cao đẹp, theo những chuẩn mực giá trị xã hội); Lý tưởng nghề nghiệp (Học tập, lựa chọn, phấn đấu cho bản thân mình một nghề yêu thích); Lý tưởng thẩm mỹ (Quan niệm về cái đẹp, sự đánh giá, hướng tới cái đẹp cả về nội dung bên trong và hình thức biểu hiện bên ngoài).
Việc bồi dưỡng lý tưởng cách mạng và xây dựng lối sống đẹp trong thanh niên có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Đó là người con hiếu thảo trong gia đình, làm tròn trách nhiệm đối xã hội, là người công dân tốt với những hành động và nghĩa cử cao đẹp. Để làm tốt điều này chúng ta cần tập trung thực hiện một số nội dung như: Tuyên truyền để thanh niên rèn luyện đạo đức cách mạng, đạo đức công dân, xây dựng lối sống có văn hóa; Động viên đoàn viên, sinh viên tích cực học tập, sáng tạo chủ động trong lao động, vươn lên trong học tập để ngày mai lập thân, lập nghiệp; Nêu cao tinh thần xung phong, tình nguyện, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao (như tham gia tình nguyện tại chỗ, tiếp sức mùa thi, giúp đỡ đồng bào vùng sâu, vùng xa, sẵn sàng chi viện cho các địa phương khi có bão lụt, dịch bệnh xảy ra…). Đồng thời, việc giáo dục sinh viên phải gắn với hành động thực tiễn, đào tạo bồi dưỡng bằng những thử thách, khó khăn. Chỉ có vậy, các em mới có thể phát triển một cách toàn diện, cống hiến hết sức mình cho sự phát triển của đất nước trong tương lai.
Xây dựng lớp thanh niên có bản lĩnh văn hóa của con nguời Việt Nam, giàu nhiệt huyết sáng tạo và tinh thần tình nguyện.
Bản lĩnh văn hóa không được hình thành ngay từ khi sinh ra mà phải thông qua quá trình nuôi dưỡng dạy dỗ, rèn luyện không ngừng. Vì thế, việc xây dựng lớp thanh niên có bản lĩnh văn hóa của con nguời Việt Nam trở nên rất quan trọng. Dân tộc ta có nền văn hóa lâu đời với mấy ngàn năm lịch sử, giàu tinh hoa, tính nhân văn và nhiều sáng tạo. Sức mạnh ấy được tôi luyện và phát huy trong lịch sử dựng nước và giữ nước, cũng như trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay. Do đó, mọi hoạt động giáo dục chính trị tưởng, truyền thụ lý tưởng cách mạng, văn hóa, nghệ thuật của từng cá nhân, tập thể ở nước ta đều hướng vào xây dựng một nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
Tuy nhiên, hiện nay nổi lên nhiều hiện tượng thu hút sự quan tâm của toàn xã hội. Đó là cách suy nghĩ và lối sống thiếu trách nhiệm, thậm chí thiếu văn hóa (ăn nói, trang phục, đầu tóc…) của một số bộ phận thanh niên; tình hình vi phạm pháp luật với các tệ nạn xã hội trong thanh niên (ma túy, đua xe, phạm tội…) đang có chiều hướng gia tăng; văn hóa phẩm độc hại (đặc biệt là internet “đen”, sách, băng, đĩa, văn hóa phẩm đồi trụy...)… Thực trạng này đã ảnh hưởng trực tiếp đến lối sống của giới trẻ hiện nay, đến thuần phong mỹ tục của dân tộc và trở thành vấn đề nhức nhối đối với xã hội.
Thanh niên là lớp người trẻ tuổi, nhiều ước mơ hoài bão, sức khỏe, tri thức và khát vọng. Tuy nhiên, do môi trường, các mối quan hệ và các lý do khách quan…, các em bị lôi kéo, rủ rê. Hơn nữa hiện nay, trường ta đang còn nhiều hạn chế về không gian, thời gian, địa điểm, cơ sở vật chất... cùng các nội dung sinh hoạt giao lưu còn chưa phong phú, chưa thực sự thu hút sự tham gia của đông đảo đoàn viên, sinh viên. Vì vậy, Đảng ủy - Ban giám hiệu, chi đoàn trường cùng lãnh đạo các khoa đã phối hợp tục triển khai phong trào “Thi đua học tốt, dạy tốt”; tổ chức các hoạt động ngoại khóa, các hội thi nhằm khuyến khích sinh viên thi đua học tập nghiên cứu khoa học; các hội nghị chuyên ngành, hội thi tài năng nghệ thuật, triển lãm tranh…; động viên thanh niên tích cực học tập, lao động sáng tạo, chủ động vươn lên lập thân, lập nghiệp và làm giàu chính đáng; tổ chức các phong trào Thanh niên tình nguyện theo hướng thường xuyên, chuyên nghiệp, tình nguyện tại chỗ, tình nguyện mọi nơi, mọi lúc; đổi mới nâng cao chất lượng các hoạt động tình nguyện trong Tháng Thanh niên và chiến dịch hè Thanh niên tình nguyện… Từ những hoạt động này, các em sẽ có nhiều cơ hội thể hiện mình và học hỏi lẫn nhau, từ đó tự tin hơn trên bước đường phía trước.
Thêm vào đó, việc xây dựng mẫu hình thanh niên thời đại mới cần gắn với nội dung “5 xây - 5 chống” đến từng đoàn viên thanh niên, học sinh sinh viên. Cụ thể là: Xây dựng lý tưởng cao đẹp, tình đoàn kết tương thân tương ái, tinh thần tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng, nếp sông văn minh - Chống lối sống bàng quan, vị kỷ, vụ lợi cá nhân, vô cảm, chống thói hư tật xấu, thô bạo trong thanh thiếu niên; Xây dựng tinh thần, ý thức học tập đúng đắn; học cho mình cho xã hội, học mọi lúc mọi nơi, ở đâu cũng phải học, làm gì cũng phải học, bồi đắp ý chí tự lực, tự cường để nâng cao trình độ nhận thức về mọi mặt, luôn cầu tiến bộ - Chống các biểu hiện tiêu cực, bệnh thành tích trong học tập, chây lười, coi thường việc học tập; Xây dựng tinh thần lao động cần cù, tâm huyết, sáng tạo và trách nhiệm, hình thành tác phong lao động trẻ - Chống thói quen thụ động, lười lao động, ỷ lại, vô kỷ luật; Xây dựng ý thức và thói quen tiết kiệm: tiết kiệm về thời gian, công sức, vật chất… trong lao động, sinh hoạt và công tác - Chống lãng phí, xa hoa, trong sinh hoạt, học tập và lao động; Xây dựng ý thức công dân, ý thức chấp hành pháp luật, tôn trọng bảo vệ lẽ phải và sự công bằng. Sống có trách nhiệm với bản thân, gia đình, cộng đồng và xã hội - Chống lối sống tự do, tùy tiện, đua đòi, ăn chơi và coi thường pháp luật.
Xây dựng mẫu hình thanh niên thời đại mới của tổ chức Đoàn TNCSHCM là nội dung rất quan trọng trong thời gian tới, hướng tới hình thành một lớp thanh niên có lý tưởng cách mạng, nếp sống văn hóa, phù hợp với truyền thống dân tộc, xứng đáng là lớp người kế thừa xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa “hồng”, vừa “chuyên” như Đảng ta và Bác Hồ hằng mong muốn./.