Lê Xuân Thủy [*]
Trong bối cảnh đổi mới của đất nước, năm 2005 Trung tâm Văn hóa Thông tin (VHTT) huyện Thủy Nguyên thành phố Hải Phòng được đổi tên từ Nhà văn hóa thành Trung tâm Văn hóa Thông tin. Trong quá trình hoạt động, Trung tâm VHTT đã đạt những kết quả ấn tượng, nhưng cũng đối điện với nhiều khó khăn và thách thức. Tại Trung tâm VHTT huyện Thủy Nguyên thành phố Hải Phòng, hệ thống các câu lạc bộ là nhân tố trung tâm, là một trong những hoạt động bề nổi.
Trong những năm gần đây hoạt động của các câu lạc bộ đa dạng về thể loại và đạt được chất lượng cao. Những câu lạc bộ như Câu lạc bộ dân ca; guitar; múa; dance sport; thơ… đã đóng góp rất tích cực cho các hoạt động văn hóa nghệ thuật của Trung tâm. Đương nhiên, trong thực tế các câu lạc bộ vẫn còn hạn chế ở nhiều mặt.
Câu lạc bộ múa tham gia Liên hoan Ca, Múa, Nhạc dân tộc thành phố
(Tác phẩm “Được mùa” - huy chương vàng)
Trong tư cách là cơ quan quản lý hỗ trợ các câu lạc bộ, Trung tâm Văn hóa Thông tin huyện Thủy Nguyên còn gặp nhiều khó khăn, hạn chế về cơ sở vật chất, địa điểm sinh hoạt, về nguồn kinh phí... Để tìm cách khắc phục các mặt hạn chế, đồng thời tìm giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động cho các câu lạc bộ trong thời kỳ mới, cần thiết phải có hiểu biết đầy đủ về các hoạt động của các câu lạc bộ và công tác quản lý của Trung tâm VHTT. Theo đó, xây dựng bộ máy tổ chức có đầy đủ năng lực, trình độ chuyên môn nghiệp vụ theo đúng chuyên ngành văn hóa nghệ thuật quần chúng. Việc thành lập các câu lạc bộ phải được chọn lọc và đào tạo đội ngũ thành viên nhiệt tình, am hiểu sâu sắc về hoạt động biểu diễn, tích cực tổ chức những chương trình giao lưu văn hóa, văn nghệ để nâng cao chất lượng, hiệu quả, nhằm thu hút thêm hội viên tham gia. Tổ chức các chương trình biểu diễn gameshow phục vụ nhu cầu hưởng thụ văn hóa, giải trí của quần chúng và thực hiện nhiệm vụ chính trị trên địa bàn huyện Thủy Nguyên - Hải Phòng.
Văn hóa, đời sống văn hóa là những phạm trù rất rộng lớn và phức tạp. Tùy theo lĩnh vực chuyên môn mà mỗi người, mỗi nhóm người quan tâm ở những nội dung nhất định. Để quản lý các hoạt động văn hóa, đưa văn hóa phục vụ nhu cầu của người dân nói riêng và phục vụ cho quá trình phát triển nói chung, tùy theo địa phương ở từng thời kỳ khác nhau có các thiết chế văn hóa tương thích.
Câu lạc bộ hoạt động nghệ thuật là một dạng thiết chế văn hóa. Các hoạt động trong các câu lạc bộ dạng này là những hoạt động văn hóa đích thực. Thủy Nguyên, Hải Phòng là mảnh đất có lịch sử hình thành và phát triển lâu đời, giàu truyền thống văn hóa. Để góp phần thõa mãn nhu cầu hưởng thụ văn hóa nghệ thuật ngày càng cao của người dân, nhiều câu lạc bộ đã được hình thành và đang hoạt động rất sôi động. Các câu lạc bộ theo sở thích này hoạt động trong khuôn khổ quản lý, hỗ trợ của Trung tâm Văn hóa Thông tin huyện Thủy Nguyên.
Quản lý như thế nào để cho các câu lạc bộ hoạt động có hiệu quả đang là vấn đề cần được quan tâm. Để thực hiện đề tài này một số các khái niệm về văn hóa, thiết chế văn hóa, câu lạc bộ, quản lý, quản lý các câu lạc bộ.
Thực trạng quản lý hoạt động câu lạc bộ
Trung tâm Văn hóa Thông tin huyện Thủy Nguyên là cơ quan quản lý hoạt động của các câu lạc bộ thuộc trung tâm. Với chức năng định hướng tư vấn về hoạt động chuyên môn, hỗ trợ địa điểm sinh hoạt và một phần kinh phí ít ỏi cho các chương trình hoạt động của một số câu lạc bộ. Các hoạt động chuyên môn và hoạt động quản lý của Trung tâm hết sức phong phú, đa dạng. Tuy nhiên trong bối cảnh kinh tế xã hội hiện tại Trung tâm chưa đáp ứng được nhu cầu về cơ sở vật chất, tài chính… để hỗ trợ cho các chương trình hoạt động của các câu lạc bộ. Như vậy, ở cả cấp độ các câu lạc bộ và cả ở cấp độ Trung tâm VHTT, cơ quan quản lý hỗ trợ các câu lạc bộ hoạt động sở thích tại huyện Thủy Nguyên, Hải Phòng đều đang gặp những khó khăn về: nguồn nhân lực, về điều kiện cơ sở vật chất về nguồn kinh phí, về trình độ chuyên môn cho các hoạt động.
Giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động các câu lạc bộ tại Trung tâm Văn hóa Thông tin huyện Thủy Nguyên, thành phố Hải Phòng
Để hạn chế các khó khăn thách thức trong công tác quản lý các câu lạc bộ cần có các giải pháp phù hợp ở cả ba cấp độ: cấp độ các câu lạc bộ, cấp độ Trung tân VHTT và cấp độ UBND huyện Thủy Nguyên, Hải Phòng. Trong đó việc đổi mới về quan niệm, về phương thức tổ chức quản lý các hoạt động các câu lạc bộ… là nhu cầu cấp thiết trong bối cảnh hiện nay.
Quản lý như thế nào để cho các câu lạc bộ hoạt động có hiệu quả đang là vấn đề cần được quan tâm. Để hiểu biết đầy đủ về văn hóa, về hoạt động văn hóa, về nhu cầu hưởng thụ văn hóa, nhất là văn hóa nghệ thuật trong khuôn khổ các câu lạc bộ theo sở thích ở Thủy Nguyên, Hải Phòng, nhằm hỗ trợ cho các nghệ nhân hoạt động có hiệu quả.
Về thực trạng hoạt động và quản lý hoạt động các câu lạc bộ, bao gồm quá trình hình thành, nguồn nhân lực, tài lực, cơ sở vật chất và các chương trình hoạt động của các câu lạc bộ như: CLB guitar, CLB dân ca, CLB thơ, CLB dance sport… Có thể nói chương trình hoạt động của các câu lạc bộ nghệ thuật ở Thủy Nguyên rất đa dạng và hấp dẫn đã làm cho đời sống văn hóa ở địa phương thêm phong phú, góp phần phục vụ nhu cầu hưởng thụ văn hóa lành mạnh của người dân địa phương. Đương nhiên trong bối cảnh kinh tế xã hội hiện thời, trong tư cách là các câu lạc bộ sở thích, để tồn tại và hoạt động chuyên môn được tốt các câu lạc bộ tự quản này phải tự tìm kiếm nguồn nhân lực cũng như kinh phí để trang trải cho các hoạt động. Bởi thế mà đa phần các câu lạc bộ đều gặp khó khăn trong các lĩnh vực: nhân lực thành viên, cơ sở vật chất và kinh phí cho các hoạt động…
Về những thành quả đạt được, những khó khăn thách thức mà cả các câu lạc bộ cũng như Trung tâm VHTT huyện Thủy Nguyên đang phải đối mặt. Cụ thể, với sự nỗ lực của Trung tâm VHTT và của các câu lạc bộ, các chương trình biễu diễn văn hóa nghệ thuật phục vụ nhiệm vụ chính trị của huyện và phục vụ đời sống của người dân thường xuyên được tổ chức. Các chương trình hấp dẫn với nội dung chất lượng cao tham gia các hội thi, hội diễn nghệ thuật quần chúng ở mọi cấp độ đã được đánh giá tốt, được tặng thưởng nhiều huy chương, cờ, bằng khen, giấy khen... Đương nhiên cả Trung tâm VHTT và các câu lạc bộ còn gặp rất nhiều khó khăn, cần được các cơ quan nhà nước, các tổ chức xã hội và cá nhân… quan tâm hỗ trợ để cho các hoạt động ngày càng phong phú hơn.
Để hạn chế các khó khăn thách thức cần có các giải pháp phù hợp đối với câu lạc bộ, Trung tâm Văn hóa Thông tin, Uỷ ban nhân dân huyện Thủy Nguyên, Hải Phòng. Trong đó việc đổi mới về quan niệm, về phương thức tổ chức quản lý các hoạt động các câu lạc bộ… là nhu cầu cấp thiết. Nếu các câu lạc bộ được quản lý một cách khoa học, được sự quan tâm hỗ trợ từ các cấp có thẩm quyền thì chắc chắn các câu lạc bộ Trung tâm Văn hóa Thông tin huyện Thủy Nguyên sẽ đáp ứng được nhu cầu hưởng thụ của người dân trong đời sống văn hóa ở quê hương.
Tài liệu tham khảo
1. Đảng Cộng sản Việt Nam (1998), Nghị quyết Hội nghị lần thứ năm Ban chấp hành Trung ương (khóa VIII) về xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
2. Nguyễn Lâm Bằng (2004), Nhóm sở thích - Câu lạc bộ, tài liệu nghiệp vụ Văn hóa - Thông tin cơ sở, Hà Nội.
3. Nhà văn hóa (2000), Báo cáo số 32 hoạt động nhà văn hóa huyện Thủy Nguyên.
4. Phòng Văn hóa và Thông tin (2012, 2013, 2014, 2015, 2016), Báo cáo tổng kết công tác Văn hóa của huyện Thủy Nguyên.
5. Hà Văn Tăng (2004), Tài liệu nghiệp vụ Văn hóa - Thông tin cơ sở, Nxb Bộ văn hóa-thông tin, Cục văn hóa-thông tin cơ sở.
6. Trung tâm Văn hóa thành phố (2016-2017), Báo cáo tổng kết phong trào văn hóa nghệ thuật quần chúng thành phố Hải Phòng.
7. Trung tâm VHTT huyện Thủy Nguyên (2016), Quy chế số 01 hoạt động các Câu lạc bộ tại huyện Thủy Nguyên - Hải Phòng.
8. UBND huyện Thủy Nguyên (2004), Quyết định số 4080 về việc đổi tên Nhà văn hóa huyện thành Trung tâm Văn hóa Thông tin huyện Thủy Nguyên.
9. UBND huyện Thủy Nguyên (2006), Quy chế mẫu về tổ chức và hoạt động của Trung tâm Văn hóa Thông tin huyện Thủy Nguyên.
10. UBND thành phố Hải Phòng, Quyết định sô 512 Quy định chức năng nhiệm vụ của Trung tâm Văn hóa thành phố.
------------------------------------------------------
[*] Lớp Cao học K6 - Chuyên ngành Quản lý Văn hóa