NGHIÊN CỨU NGHỆ THUẬT TẠO HÌNH HOA SEN ỨNG DỤNG VÀO THIẾT KẾ TRANG PHỤC ẤN TƯỢNG

Nhóm SV Hoàng Vũ Nhật Lam, Trịnh Đỗ An Khánh

K15A – Ngành Mỹ thuật Ứng dụng

Hoa sen trong nền nghệ thuật Việt Nam mang vai trò quan trọng về mặt ý nghĩa, biểu tượng và hình ảnh, gắn liền với những giá trị văn hoá lâu đời của dân tộc. Hình ảnh của của hoa sen hội tụ sự thanh thoát và tinh tế của cấu trúc và màu sắc, thường đem lại những nguồn cảm hứng tới các ngành nghệ thuật từ hội hoạ, kiến trúc đến điêu khắc. Trong thời trang, luôn luôn có nhu cầu sử dụng tạo hình hoa sen để tạo ra các xu hướng trang phục mới, đặc biệt trong thời điểm nhu cầu về văn hoá cổ truyền được quan tâm như hiện nay. Bài viết này sẽ phân tích các đặc điểm của nghệ thuật tạo hình hoa sen và phương pháp để ứng dụng vào quy trình thiết dòng trang phục ấn tượng của ngành thiết kế thời trang.

Giá trị của hình ảnh hoa sen trong thời trang

Thời trang đối với văn hoá đóng một vai trò quan trọng, không chỉ là công cụ phục vụ đời sống con người mà còn là một dòng nghệ thuật riêng có thể được thể hiện bằng nhiều hình thức, cảm hứng khác nhau. Đặc biệt với nhu cầu của con người và xã hội hiện nay, từ thể hiện cái tôi và phong cách cá nhân tới lớn hơn là cái tôi văn hoá truyền thống dân tộc, việc hoà hợp được cái mới lạ hiện đại với cái đẹp văn hoá là nhu cầu vô cùng cấp thiết, vì vậy tìm kiếm phương pháp biến tấu, sử dụng những hình ảnh mang giá trị văn hoá lâu đời cần được quan tâm. Hình ảnh tạo hình hoa sen không phải là một dòng cảm hứng mới trong các ngành nghệ thuật nói chung và ngành thời trang nói riêng. Loài hoa này đã được mổ xẻ và biến tấu dưới nhiều hình thức khác nhau để ứng dụng vào từng dạng trang phục đặc thù với nhiều phương pháp khác nhau. Tuy vậy với ngày càng nhiều các phương pháp xây dựng bộ sưu tập, các kỹ thuật xử lý chất liệu và hoạ tiết, cấu trúc trang phục thì tạo hình hoa sen ứng dụng vào thời trang vẫn là một trong những xu hướng triển vọng. Bằng độ nhận diện cao của hình ảnh tạo hình hoa sen trong văn hoá cổ truyền kết hợp với tinh thần sáng tạo hiện đại sẽ là một sự kết hợp hoàn hảo cho ra đời các sản phẩm thời trang vừa đáp ứng các nhu cầu hiện đại đồng thời mang giá trị nghệ thuật và tính cá nhân cao.

2. Lịch sử hình ảnh hoa sen trong thời trang

Hình ảnh hoa sen đã xuất hiện từ lâu trong ngành thời trang, trở thành một nguồn cảm hứng lớn không chỉ vì vẻ đẹp thanh thoát mà còn vì những giá trị văn hóa, tôn giáo và triết lý sống mà hoa sen tượng trưng. Sự kết hợp giữa yếu tố truyền thống và hiện đại đã giúp hoa sen trở thành một biểu tượng thường được sử dụng làm niềm cảm hứng cho nhiều tác phẩm thời trang . Một số giai đoạn lịch sử của hoa sen trong ngành thời trang và các bộ sưu tập đáng chú ý như ở Việt Nam, hoa sen luôn gắn liền với các thiết kế truyền thống như áo dài. Từ những thập kỷ đầu thế kỷ 20, hoa sen đã được thêu tay tỉ mỉ trên áo dài, bởi thế hình ảnh hoa sen thường được nhắc tới đầu tiên khi lựa chọn tạo hình trang trí cho các trang phục truyền thống . Đây là biểu tượng của sự thuần khiết, thanh cao, và thể hiện sự kết nối giữa con người với thiên nhiên, loài hoa đồng thời cũng được đem so sánh với phẩm chất đáng quý của con người, do vậy mà được sử dụng nhằm mục đích thể hiện tâm hồn và giá trị của cá nhân hoặc dân tộc . Hoa sen cũng xuất hiện trong trang phục truyền thống của các nền văn hóa khác như Trung Quốc và Ấn Độ, nơi hoa sen mang ý nghĩa tượng trưng cho sự giác ngộ, tâm linh và sự hoàn thiện. Với sự phát triển của thời trang hiện đại, hoa sen đã được các nhà thiết kế nổi tiếng trên thế giới đưa vào các bộ sưu tập cao cấp, kết hợp với các xu hướng mới mẻ và sáng tạo. Hình ảnh hoa sen không chỉ dừng lại ở những bộ trang phục truyền thống mà còn xuất hiện trong các bộ sưu tập hiện đại và sang trọng.

Tiêu biểu như nhà mốt Moschino đã đem đến hình ảnh hoa sen trong bộ sưu tập xuân hè 2018 thuộc tuần lễ thời trang Milan. Với các thiết kế mang kết cấu hoa sen sống động duyên dáng và vô cùng đặc sắc.

BST Moschino Xuân Hè 2018

Ngoài ra còn có các nhà thiết kế từ Việt Nam như Vũ Tá Linh với trang phục mang hình ảnh sen theo lối trang trí, cắt ghép mẫu vải. Những bông hoa sen được thể hiện dưới cái nhìn đầy màu sắc tân thời hiện đại, sử dụng các chất liệu vải khác nhau để tạo hình trên trang phục, mang lại tính đặc sắc truyền thống nhưng lại rất bụi bặm, phá cách, hiện đại.

BST lấy ý tưởng từ hoa sen của NTK Vũ Tá Linh

Ngoài ra không thể không kể đến các thiết kế dành cho biểu diễn lấy ý tưởng từ sen tại các cuộc thi hiện nay. Cùng với nhu cầu làm mới cái nhìn của quốc tế và phổ biến nét đẹp văn hoá Viết Nam, thì các trang phục dân tộc hiện nay đã biến đổi, trở nên khác biệt, cá tính hơn. Tuy nhiên vẫn dựa trên cái nền là các loại hình văn hoá vốn có, mà sen lại là một hình ảnh chắc chắn không thể bỏ qua . Tiêu biểu như thiết kế hoa sen “ Mùa Nước Lên “của nhà thiết kế Hoàng Khương.

Trang phục “ Mùa nước nổi” của NTK Hoàng Khương

Ứng dụng tạo hình hoa sen vào thiết kế trưng phục trình diễn ấn tượng

Trong việc ứng dụng tạo hình hoa sen vào trang phục trình diễn ấn tượng, ta hoàn toàn có thể đem các cấu tạo cụ thể của hoa sen vào trong cấu trúc trang phục, hoặc các đặc điểm đặc trưng của hoa sen, như đường gân lá sen, cánh sen,v.v.., nhằm mục đích thể hiện rõ sự sáng tạo và ý tưởng của nhà thiết kế. Việc lựa chọn trang phục ấn tượng cho phép việc thể hiện rõ nét tính chất đặc trưng của ý tưởng mà không bị giới hạn bởi nhu cầu tối giản phù hợp cho đời sống thường nhật. Cũng vì thế mà tính nghệ thuật của trang phục được trình bày rõ nét, cũ thể hơn thông qua các hình khối và màu sắc ấn tượng, dễ dàng truyền tải thông điệp tới các đối tượng thưởng thức

BST Canh Năm lấy cảm hứng từ hoa sen của 2 NTK Nhật Lam và An Khánh

Các hoạ tiết lấy cảm hứng từ sen cũng được lựa chọn và sử dụng một cách sống động và táo bạo. Nhà thiết kế hoàn toàn có thể chủ động sử dụng các đường nét trang trí mang hơi hướng truyền thống để đưa vào trang phục, điều này giúp làm tăng độ táo bạo và khác biệt của thiết kế đồng thời cũng tạo cơ hội truyền tải cái đẹp cổ truyền của dân tộc, đưa những cái vốn đã là truyền thống vào một cấu trúc mới, rồi thổi vào đó hơi thở của thời đại. Ngoài ra còn có thể sáng tạo ra các hoa văn hoa sen mới, sử dụng các kiểu cách tạo hình mới mẻ để tạo ra đột phá so với cái cũ, không chỉ còn là đường chỉ thêu hay mối đính kết mà sử dụng tạo hình nhựa, tráng gương góp phần đem tới độc đáo mới lạ cho ý tưởng.

BST Canh Năm lấy cảm hứng từ hoa sen của 2 NTK Nhật Lam và An Khánh

Đồng thời trong quá trình thiết kế cũng có thể sử dụng các cấu trúc trang phục hoặc các phụ kiện truyền thống của dân tộc như nón quai thao, áo yếm, vân kiên,v.v.. nhằm gia tăng độ nhận diện trong môi trường thời trang hiện đại cho các món đồ tưởng chừng đã cũ, không còn hợp thời.

Có thể nói, việc sử dụng hình ảnh hoa sen trong dòng thời trang trình diễn ấn tượng đòi hỏi sự khéo léo và sáng tạo của các nhà thiết kế trẻ, bởi lẽ hoa sen vốn không còn là hình ảnh mới mẻ trong nghệ thuật Việt Nam nói chung và thời trang nói riêng. Bài toán tạo ra một sản phẩm mới khác biệt độc đáo so với những cái đi trước tương đối khó khăn, tuy nhiên việc sẵn sàng tìm hiểu và dành thời gian nghiên cứu thực hiện cũng sẽ đưa ra các thành phẩm có hiệu quả, làm giàu cho hình ảnh loài hoa đã bao đời gắn liền với dân tộc, đồng thời thông qua đó có thể cho thấy tình yêu và sức trẻ mà các nhà thiết kế dành cho văn hoá nước nhà. Tóm lại, ứng dụng nghệ thuật tạo hình hoa sen vào trang phục trình diễn ấn tượng có thể đem đến kết quả không ngờ về mặt thẩm mỹ và sáng tạo, đồng thời làm giàu thêm văn hoá truyền thống quê hương.

Tài liệu tham khảo