NGHIÊN CỨU THÁI ĐỘ CỦA DU KHÁCH TẠI KHU DU LỊCH ĐẢO NGỌC XANH HUYỆN THANH THỦY, TỈNH PHÚ THỌ

Lê Ngọc Mai – K3 – Du Lịch

Tỉnh Phú Thọ – vùng đất Tổ giàu truyền thống văn hóa và tài nguyên thiên nhiên, cũng không nằm ngoài xu hướng ấy. Trong những năm gần đây, khu du lịch Đảo Ngọc Xanh tại thị trấn Thanh Thủy, huyện Thanh Thủy đã trở thành một điểm đến nổi bật, thu hút đông đảo du khách nhờ vị trí cách Hà Nội chỉ 70 km, nguồn nước khoáng nóng tự nhiên quý hiếm và không gian sinh thái rộng 65 ha bên dòng sông Đà. Chính vì thế, nhóm sinh viên lớp K3 Du lịch, Trường Đại học Sư phạm Nghệ thuật Trung ương đã chọn đề tài “Nghiên cứu thái độ của du khách tại khu du lịch Đảo Ngọc Xanh, huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ” để thực hiện trong năm học 2024-2025. Mục tiêu của nghiên cứu là đánh giá thực trạng mức độ hài lòng của du khách, từ đó đề xuất các giải pháp cải thiện nhằm hướng tới sự phát triển bền vững cho khu du lịch này.

Trong xã hội hiện đại ngày nay, du lịch không chỉ đơn thuần là một hoạt động giải trí mà đã trở thành một phần thiết yếu trong đời sống, góp phần làm phong phú thêm đời sống văn hóa và nâng cao chất lượng cuộc sống của con người. Du khách tìm đến du lịch để trải nghiệm những điều mới mẻ, từ những thành phố sôi động cho đến những vùng đất hoang sơ, từ nền văn hóa đa dạng cho đến những cảnh quan thiên nhiên độc đáo. Cùng với đó, sự gia tăng về thu nhập và thời gian rảnh rỗi đã khiến nhu cầu đi lại, tham quan dưới nhiều hình thức và mức độ chi trả khác nhau ngày càng trở nên phổ biến. Trong bối cảnh này, các điểm đến du lịch hàng đầu trên thế giới và tại Việt Nam đang không ngừng cạnh tranh để cải thiện cơ sở hạ tầng, nâng cao chất lượng dịch vụ và đẩy mạnh chiến lược quảng bá. Một câu hỏi quan trọng được đặt ra là liệu du khách sẽ ưu tiên những sản phẩm dịch vụ cao cấp, đồng nhất ở mọi địa điểm hay họ sẽ chọn những nơi mang bản sắc riêng biệt, độc đáo?

Để thu hút và giữ chân du khách, việc kết hợp hài hòa giữa các yếu tố bên ngoài như quảng bá, tiếp thị và các yếu tố bên trong như chất lượng cơ sở vật chất, dịch vụ là điều vô cùng cần thiết. Thực tế cho thấy, thái độ của du khách – cách họ cảm nhận, suy nghĩ và hành động trước, trong và sau chuyến đi – có ảnh hưởng lớn đến sự thành công của một điểm đến du lịch. Thái độ này không chỉ phản ánh mức độ hài lòng mà còn quyết định ý định quay lại hoặc giới thiệu điểm đến cho người khác. Hiểu được điều này, ngành du lịch Việt Nam nói chung và các địa phương nói riêng đang ngày càng chú trọng đến việc nghiên cứu và cải thiện các yếu tố tác động đến thái độ của du khách, từ đó nâng cao chất lượng sản phẩm du lịch.

Để thực hiện nghiên cứu, nhóm đã tiến hành khảo sát 200 du khách đến Đảo Ngọc Xanh trong giai đoạn từ năm 2021 đến 2024 – khoảng thời gian ngành du lịch Phú Thọ dần phục hồi sau đại dịch Covid-19. Phiếu khảo sát bao gồm 15 câu hỏi, tập trung vào bốn khía cạnh chính: trải nghiệm hoạt động du lịch, chất lượng dịch vụ, vấn đề môi trường và văn hóa ứng xử. Dữ liệu thu thập được phân tích cả về mặt định lượng, thông qua tỷ lệ phần trăm, lẫn định tính, dựa trên các câu trả lời mở của du khách. Ngoài ra, nhóm cũng tham khảo các tài liệu thứ cấp như báo cáo từ Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Phú Thọ cùng các nghiên cứu liên quan để đảm bảo tính khách quan và sát với thực tế.

Kết quả khảo sát cho thấy, 70% du khách (tương đương 140/200 người) bày tỏ sự hài lòng với trải nghiệm tổng thể tại Đảo Ngọc Xanh. Trong số những người hài lòng, 85% (119/140 người) đánh giá cao hoạt động tắm khoáng nóng nhờ nước ấm tự nhiên, mang lại cảm giác thư giãn và tốt cho sức khỏe. 60% (84/140 người) thích thú với công viên nước và các trò chơi như bể tạo sóng, máng trượt hay tàu lượn siêu tốc, cho rằng chúng phù hợp với gia đình và nhóm bạn trẻ. Không gian xanh mát, thoáng đãng bên sông Đà cũng nhận được sự yêu thích từ 75% (105/140 người), với 20 ha cây xanh tạo nên một môi trường trong lành, lý tưởng để nghỉ ngơi. Về chất lượng dịch vụ, 75% tổng số du khách (150/200 người) hài lòng với khách sạn đạt tiêu chuẩn 3 sao, nhà hàng Ngọc Trai với các món ăn địa phương và dịch vụ tổ chức sự kiện chuyên nghiệp. Những điểm mạnh này được duy trì nhờ vị trí thuận lợi gần Hà Nội, nguồn nước khoáng tự nhiên quý giá và ý thức tự giác của du khách khi lượng người tham quan ở mức trung bình, dưới 400 người mỗi ngày. Thống kê cũng cho thấy lượng khách đến Đảo Ngọc Xanh tăng đáng kể từ 50.000 lượt năm 2021 lên 80.000 lượt năm 2023, minh chứng cho sức hút ngày càng lớn của khu du lịch.

Tuy nhiên, nghiên cứu cũng chỉ ra rằng vẫn còn 30% du khách (60/200 người) chưa thực sự hài lòng với trải nghiệm tại đây. Trong số đó, 50% (30/60 người) nhận xét các hoạt động giải trí còn đơn điệu, chủ yếu phục vụ trẻ em mà chưa đáp ứng được nhu cầu của thanh niên và người lớn tuổi. 40% (24/60 người) phàn nàn về thời gian chờ đợi quá lâu, thường kéo dài 30-40 phút vào mùa cao điểm khi có 600-1.000 khách mỗi ngày. 25% (15/60 người) cho rằng khu du lịch chưa thể hiện rõ bản sắc văn hóa Phú Thọ, chẳng hạn như thiếu các hoạt động như hát xoan hay giới thiệu đặc sản địa phương. Về cơ sở vật chất, 20% (12/60 người) chỉ ra rằng một số hạng mục như máng trượt đã cũ kỹ hoặc bể khoáng nóng xuống cấp, chưa được bảo trì thường xuyên. Đặc biệt, vấn đề môi trường cũng là mối quan ngại lớn khi 30% tổng số du khách (60/200 người) không hài lòng với tình trạng rác thải, mùi khó chịu từ nước thải và tiếng ồn trong những ngày đông khách. Tỷ lệ khách quay lại chỉ đạt 20% (16.000/80.000 lượt trong năm 2023), cho thấy Đảo Ngọc Xanh chưa khai thác hết tiềm năng vốn có, nhất là khi lượng khách thường xuyên vượt quá sức chứa tối đa 400-500 người mỗi ngày.

Thái độ của du khách chịu ảnh hưởng từ ba khía cạnh chính: nhận thức, cảm xúc và hành vi. Nhận thức được hình thành từ những thông tin ban đầu mà họ tiếp nhận qua quảng bá, mạng xã hội hay lời kể của người quen. Cảm xúc xuất phát từ trải nghiệm thực tế tại điểm đến, như sự tiện nghi, chất lượng dịch vụ hay vẻ đẹp thiên nhiên. Hành vi thể hiện qua việc họ phản hồi, quay lại hoặc giới thiệu khu du lịch cho người khác. Tại Đảo Ngọc Xanh, những hạn chế về hoạt động, dịch vụ và môi trường đã ảnh hưởng tiêu cực đến cả ba khía cạnh này, làm giảm mức độ hài lòng và sự trung thành của du khách.

Dựa trên thực trạng trên, nhóm nghiên cứu đã đề xuất bốn nhóm giải pháp trọng tâm để khắc phục hạn chế và phát huy thế mạnh của khu du lịch. Trước hết, cần mở rộng các hoạt động du lịch bằng cách bổ sung những trải nghiệm mới như leo núi, chèo thuyền kayak trên sông Đà, tổ chức các sự kiện văn hóa như hát xoan hay chợ phiên đặc sản. Đồng thời, việc nâng cấp cơ sở vật chất như tăng thêm bể khoáng, cải tạo máng trượt cũng sẽ giúp giảm thời gian chờ đợi, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của các nhóm du khách khác nhau. Những giải pháp này không chỉ khắc phục vấn đề thiếu đa dạng và bản sắc mà còn có thể tăng lượng khách thêm 15-25% mỗi năm, tương đương 12.000-20.000 lượt, đồng thời nâng tỷ lệ hài lòng lên 85-90%.

Thứ hai, việc nâng cao chất lượng dịch vụ là ưu tiên hàng đầu. Khu du lịch cần cải thiện hạ tầng như bể khoáng nóng, phòng nghỉ, đồng thời đào tạo đội ngũ nhân viên để phục vụ chuyên nghiệp hơn, đặc biệt vào mùa cao điểm. Đa dạng hóa thực đơn nhà hàng với các món đặc sản như cá lăng sông Đà, thịt chua, cùng với việc ứng dụng công nghệ như đặt vé trực tuyến hay thanh toán qua QR code sẽ mang lại sự tiện lợi cho du khách. Những cải tiến này hướng đến việc cá nhân hóa trải nghiệm cho từng nhóm khách – từ gia đình, người lớn tuổi đến khách quốc tế – và giải quyết các vấn đề về dịch vụ chậm trễ, cơ sở xuống cấp mà 35% du khách chưa hài lòng đã phản ánh.

Thứ ba, bảo vệ môi trường là yếu tố không thể thiếu để duy trì hình ảnh Đảo Ngọc Xanh như một khu du lịch sinh thái. Các hoạt động như trồng thêm 200-300 cây xanh dọc bờ sông và lối đi, tái chế rác thải nhựa thành đồ trang trí, cùng với tổ chức các sự kiện như “Ngày hội tái chế” hay “Thử thách xanh” sẽ cải thiện chất lượng không khí, giảm rác thải và tiếng ồn – những vấn đề khiến 30% du khách phàn nàn. Những biện pháp này không chỉ nâng cao trải nghiệm mà còn xây dựng hình ảnh khu du lịch bền vững, thân thiện với thiên nhiên.

Thứ tư, nâng cao văn hóa ứng xử là giải pháp quan trọng để tạo môi trường du lịch văn minh. Khu du lịch cần tăng cường giám sát bằng cách bổ sung nhân viên, lắp loa thông báo nhắc nhở, đồng thời giáo dục ý thức cộng đồng qua tờ rơi hay các trò chơi nhỏ về bảo vệ môi trường. Việc áp dụng xử phạt nhẹ đối với hành vi xả rác, chen lấn sẽ giúp khắc phục tình trạng mà 25% du khách phản ánh, từ đó mang lại sự thoải mái và hài lòng cho tất cả mọi người.

Các giải pháp trên đòi hỏi chi phí đầu tư ban đầu khoảng 1-2 tỷ đồng và chi phí duy trì 200-300 triệu đồng mỗi năm. Tuy nhiên, với việc tận dụng không gian 65 ha, nguồn nước khoáng tự nhiên và vị trí gần Hà Nội, Đảo Ngọc Xanh có thể tăng doanh thu thêm 500-1.000 triệu đồng mỗi năm từ lượng khách mới, đồng thời nâng tỷ lệ khách quay lại lên 30-40%, tương đương 24.000-32.000 lượt.

Nghiên cứu này không chỉ mang giá trị thực tiễn cho Đảo Ngọc Xanh mà còn đóng góp vào lý thuyết về sự hài lòng của du khách trong du lịch. Kết quả khẳng định vai trò của bốn yếu tố – trải nghiệm, dịch vụ, môi trường và ứng xử – trong việc định hình thái độ và sự trung thành của khách. Về mặt thực tiễn, các giải pháp đề xuất có thể áp dụng cho các khu du lịch tương tự tại Phú Thọ và miền Bắc Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh du lịch nội địa đang phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch. Việc kết hợp bảo vệ môi trường, nâng cao dịch vụ và phát huy bản sắc văn hóa không chỉ đáp ứng nhu cầu đa dạng của du khách mà còn thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội địa phương, quảng bá hình ảnh vùng đất Tổ.

Tuy nhiên, nghiên cứu vẫn còn một số hạn chế, quy mô mẫu 200 du khách chưa thể đại diện đầy đủ cho toàn bộ lượng khách đến Đảo Ngọc Xanh, đặc biệt ở các thời điểm ngoài giai đoạn 2021-2024. Các giải pháp, dù khả thi, cần được thử nghiệm thực tế để đánh giá hiệu quả cụ thể. Trong tương lai, nghiên cứu có thể mở rộng bằng cách khảo sát thêm khách quốc tế hoặc so sánh với các khu du lịch khác như Ba Vì, Tam Đảo để tìm ra lợi thế cạnh tranh bền vững.

Nghiên cứu đã hoàn thành mục tiêu đánh giá thực trạng thái độ của du khách tại Đảo Ngọc Xanh và đề xuất các giải pháp thiết thực để khắc phục hạn chế, phát huy tiềm năng. Nếu được triển khai đồng bộ, những giải pháp này không chỉ nâng cao mức độ hài lòng mà còn đưa Đảo Ngọc Xanh trở thành biểu tượng du lịch của Phú Thọ, góp phần phát triển kinh tế và quảng bá văn hóa địa phương một cách bền vững.

                                                       Tài liệu tham khảo

1. Nguyễn Đức Anh (2022). Phát triển du lịch tỉnh Phú Thọ: Thực trạng và định hướng (tr. 20-38), Nxb Văn hóa – Thông tin.
2. Nguyễn Thị Lan Hương (2022), Nâng cao trải nghiệm du khách tại các khu du lịch nghỉ dưỡng (tr. 34-50), Nxb Giao thông Vận tải.
3. Bùi Thị Thanh Hương (2019), Du lịch Việt Nam: Tổng quan và triển vọng phát triển (tr. 15-30), Nxb Khoa học Xã hội.
4. Nguyễn Thị Thu Hương & Phạm Lê Hồng (2024), Tourist satisfaction and destination loyalty: Evidence from eco-tourism sites in Vietnam (tr. 1023-1040), Journal of Sustainable Tourism.
5. Phạm Hồng Thảo & Đỗ Quốc Anh (2024), Behavioral attitudes of tourists towards sustainable tourism in Vietnam (tr. 567-583), Tourism Review.
6. Lê Ngọc Tú & Vũ Hồng Thu (2023), The impact of service quality on tourist satisfaction: A SERVQUAL approach in Vietnam (tr. 103456), International Journal of Hospitality Management.
7. Đỗ Minh Tuấn (2020), Lý thuyết về sự hài lòng của khách hàng trong ngành dịch vụ (tr. 45-62), Nxb Kinh tế Quốc dân.
8. Phạm Minh Tuấn (2021), Tác động của đại dịch Covid-19 đến ngành du lịch Việt Nam (tr. 20-38), Nxb Khoa học và Kỹ thuật.
9. Hiệp hội Du lịch Việt Nam (2023), Báo cáo thường niên ngành du lịch Việt Nam 2023 (tr. 28-35), Nxb Du lịch.
10. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Phú Thọ (2023), Báo cáo phát triển du lịch tỉnh Phú Thọ năm 2023 (tr. 15-25), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Phú Thọ.

    ( Bài báo là sản phẩm khoa học của đề tài “Nghiên cứu thái độ của du khách tại khu du lịch Đảo Ngọc Xanh, huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ”, Mã số: SV 2004 -07)