Từ cổ chí kim, còn nhiều cách nhìn, cách đánh giá khác nhau về cái đẹp. Đó là việc cần làm tiếp của các nhà mỹ học, các nhà nghiên cứu về cái đẹp. Ở đây, nhân Hà Nội vào xuân, tôi xin nêu mấy cảm nghĩ về cái đẹp hiện thực của người Hà Nội.
 |
| Hà Nội vào xuân sớm với lễ hội “Hà Nội điểm hẹn phố và hoa” 2012, khai mạc tối 30.12.2011. Ảnh: L.Q.V |
Nếu như coi cái đẹp lớn lao là tạo ra ngày càng nhiều sản phẩm vật chất, văn hóa có ích, nhiều sản phẩm tiêu dùng cho xã hội, thì phải thấy rằng, năm qua, mặc dù Hà Nội ta cũng nằm trong vòng xoáy của lạm phát và suy giảm kinh tế, nhưng ngành sản xuất chủ yếu là công nghiệp với hàm lượng trí tuệ ngày cao vẫn tăng trên 10% (cao hơn tăng bình quân cả nước là 5,56%), sản xuất lương thực – thực phẩm, đặc biệt vành đai thực phẩm rau-củ-quả ngày càng chuyên doanh hóa theo hướng hiện đại đã bảo đảm về cơ bản nhu cầu tiêu dùng của người dân nội thành Hà Nội. Trong đó, có xã Thụy Hương (huyện Chương Mỹ), sau 3 năm thu nhập bình quân đầu người đạt 21 triệu đồng - bằng 2,12 lần năm 2009, số hộ nghèo còn 4%. Về cá nhân, biết bao con người với tấm lòng cao đẹp ngày đêm chăm lo việc chữa bệnh, việc học hành và bình yên cho giấc ngủ, cho mỗi khi ra đường của người dân Hà Nội, cho Hà Nội sạch đẹp, mà 10 công dân tiêu biểu năm 2011 là rất nhỏ nhoi của vườn hoa người tốt, người đẹp Hà Nội. Chính nhờ cái đẹp của các tập thể công, nông, trí thức, nam-nữ thanh niên, người cao tuổi, lực lượng an ninh..., mà trong cơn lốc khủng hoảng kinh tế và biến động chính trị thế giới, Hà Nội ta vẫn giữ bình yên, đứng vững và tiếp tục đi lên, không chỉ bằng những thành tựu tăng trưởng kinh tế cao hơn bình quân cả nước, mà cả với thành tựu xã hội và nhân văn được thế giới đánh giá cao. Hà Nội vẫn là điểm đến hấp dẫn về đầu tư và du khách quốc tế.
Vui mừng và tự hào về cái đẹp của Hà Nội bao nhiêu, chúng ta càng bức xúc và xót xa bấy nhiêu với cái xấu, thậm chí cái ác trong một bộ phận không ít người Hà Nội hoặc của người đang làm ăn, sinh sống ở Hà Nội. Đó là chưa coi đường phố thủ đô cũng là của mình, nên đồng thời với việc lấn chiếm vỉa hè, xả rác bừa bãi là nạn chen lấn, tranh cướp lối đi làm ùn tắc và gây tai nạn giao thông. Tệ hại hơn là nạn lừa đảo, chiếm đoạt của Nhà nước, của người lương thiện, càng về cuối năm càng nở rộ. Lòng nhân ái, bao dung là truyền thống văn hóa lâu đời của dân tộc, mà thủ đô là tiêu biểu, chẳng những không được nuôi dưỡng, phát huy, mà đang có xu hướng tăng lên, nhất là trong lớp trẻ Hà Nội. Thậm chí đã gây ra không ít cuộc xô xát, bạo lực, đánh lộn – ngay cả trong giới nữ được coi là hiền từ - gây ra cái chết oan uổng, cướp đi sinh mạng của người dân lương thiện, kể cả người ruột thịt, người thân, bạn bè, điều mà trước đây, trong hoàn cảnh chiến tranh, đói cơm rách áo, người dân Hà Nội, lớp trẻ Hà Nội đã coi sẻ chia, “chị ngã em nâng” là chuyện bình thường của cuộc sống thường ngày. Những cái xấu, cái ác đó đã làm hoen ố tiếng thơm của người Hà Nội, không thể coi là cách đối nhân xử thế của người Hà Nội, nói gì đến cái đẹp của người Hà Nội ngày nay.
Cái đẹp của người Hà Nội không chỉ rất cần cho lúc này để đẩy lùi cái xấu, cái ác hiện hữu và luôn rình rập, mà là đòi hỏi tất yếu và vĩnh cửu đối với người dân Hà Nội. Nên hơn bao giờ hết, mỗi một người dân Hà Nội phải: “Thấm nhuần sâu sắc tinh thần nhân văn, dân chủ, tiến bộ; làm cho văn hoá gắn kết chặt chẽ và thấm sâu vào toàn bộ đời sống xã hội, trở thành nền tảng tinh thần vững chắc, sức mạnh nội sinh quan trọng của phát triển” (Cương lĩnh xây dựng đất nước thời kỳ quá độ...). Mỗi một người dân thủ đô phải là một tấm gương tiêu biểu của lòng yêu nước, yêu thủ đô xã hội chủ nghĩa, có đủ kiến thức – năng lực hành nghề, giàu lòng vị tha, nhân ái, góp sức cho cái đẹp thủ đô ngày thêm sinh sôi nảy nở, vun trồng cái đẹp của mình thêm tốt tươi và gây dựng cái đẹp bền vững cho gia đình mình, con cháu mình.
Hà Nội, sang xuân 2012
Đan Tâm
Theo laodong.com.vn